De kennis van culturele verschillen en van de achtergronden daarvan kan de kwaliteit van vertaal- en tolkwerkzaamheden verbeteren.
Is de doe-maar-gewoon-mentaliteit van de Nederlanders tegenover het Italiaanse fare bella figura (altijd een goede indruk maken) wel een cliché? Staat de Nederlandse planning echt tegenover het Italiaanse arrangiarsi (‘we zien het wel’)?
Dit en meer werd besproken tijdens de minor ‘Culturele verschillen Nederland Italië’ door Wilfred Ploeg, docent bij de Hogeschool voor Tolken en Vertalers.
De cursus begon met een inleidend college over o.a. intercultureel bewustzijn; godsdienst, kerk en maatschappij; de kwestie “vorm en inhoud” in de Europese cultuur; polarisatie en consensus; omgaan met tijd en planning; opvattingen over seksualiteit, relaties, rol man, vrouw; opvattingen over macht en gezag.
Twee van de culturele verschillen tussen Nederland en Italië die naar voren kwamen tijdens de cursus, zijn de doe-maar-gewoon-mentaliteit van de Nederlanders tegenover het Italiaanse fare bella figura (altijd een goede indruk maken) en de Nederlandse planning tegenover het arrangiarsi (‘we zien het wel’).
Vervolgens kregen we een literatuurlijstje en twee maanden de tijd om een werkstuk te maken over een van de bovengenoemde onderwerpen of over een onderwerp dat sterk daaraan gerelateerd was. De cursus werd afgesloten met de presentatie en bespreking van de werkstukken.
Omdat ik voornamelijk juridische stukken vertaal, was de keuze van het onderwerp van mijn werkstuk snel gemaakt: culturele verschillen in Italiaanse en Nederlandse wet- en regelgeving, naleving en sancties; van condono edilizio (amnestie voor illegale bouwwerken) tot antirookwetgeving.
Ik had verwacht dat het invoeren van de antirookwetgeving in Nederland geruislozer zou verlopen en de Italianen gewoon binnen zouden blijven doorroken, maar dat blijkt toch niet te kloppen. En dat terwijl Italianen nu niet echt als gezagsgetrouw te boek staan. Feit is dat de boetes in Italië veel hoger zijn, in Nederland de wetgeving veel vager is en misschien wordt de wetgeving in Italië meer gedragen omdat de Italiaan inmiddels ook bewuster is gaan leven. De Nederlandse kroegcultuur en het klimaat zullen hier ook van invloed op zijn en het feit dat veel Nederlanders een probleem hebben met autoriteit.
Een ander door mij bekeken verschil in wet- en regelgeving, is het probleem van het niet-naleven van de wetgeving op het gebied van de bouw. In Italië is er meerdere malen een condono edilizio geweest en grootschalige controle ontbreekt, waardoor de Italianen illegaal blijven bouwen. Nederland is dichter bevolkt, waardoor misstanden misschien eerder aan het licht komen en waarschijnlijk zijn bijvoorbeeld buren eerder bereid om de overheid in te schakelen. Italianen wantrouwen de staat weer te veel om te klikken.
De culturele verschillen tussen Nederlanders en Italianen zien we dus ook terug in de respectievelijke wetten en regels. Ik ben benieuwd naar eventuele onderzoeksresultaten over de naleving van de Europese wetgeving in Nederland en Italië. Het is een nuttige bijscholingscursus voor vertalers en tolken van het NVI. Bovendien kan de cursus toegespitst worden op de eigen specialisatie.
Omdat een beknopte samenvatting misschien wat kort door de bocht lijkt, raad ik voor mensen die geïnteresseerd zijn in het onderwerp het boek Allemaal andersdenkenden. Omgaan met cultuurverschillen aan van Geert Hofstede.
Informatie over de minor: http://itv-h.nl/interculturele-communicatie.html
Artikel geschreven door @Anja Deelen
Over de auteur