Bij een juridische vertaling valt het soms tegen hoeveel tijd de vertaler kwijt is aan het vinden van de juiste term. Het is vaak zoeken, juridische begrippen vergelijken, puzzelen en afwegen. Het vraagt de nodige juridische kennis van rechtssystemen en vooral veel ervaring. Dit besef je vooral wanneer je een leveringsakte voor je hebt tijdens een studiedag en samen met je collega’s aan de slag gaat met het vertalen van een specialistische tekst. 13 juni konden we met een aantal collega’s een leveringsakte en hypotheekakte ‘live’ vertalen naar het Italiaans onder de leiding van ervaren vertaalster en juriste Lucia Caravita. Naast een lange woordenlijst en de waardevolle uitwisseling van kennis, heeft deze workshop ook wat nuttige vertaaltips opgeleverd.
Elke juridische vertaling is het resultaat van bewuste en weloverwogen keuzes over terminologie. Het kiezen van de juiste juridische term is contextafhankelijk, en een 1-op-1 vertaling is niet altijd mogelijk. Let dus goed op met het gebruik van online-terminologielijsten, het kan voor verwarring en valkuilen zorgen. De vertaling van een term moet elke keer in de context worden bekeken. Neem bijvoorbeeld simpelweg de term ‘koopcontract’, het staat vaak op de eerste bladzijde van een leveringsakte.
Wie de Italiaanse vertaling van koopcontract opzoekt in een woordenboek, komt ongetwijfeld de term contratto di compravendita tegen (zie bijvoorbeeld Van Dale Nederlands-Italiaans). Het is op zichzelf een prima vertaling voor een niet-specialistische tekst. Maar is dit, juridisch gezien, de correcte vertaling in een leveringsakte? En is dit wel wat er in de tekst bedoeld wordt? Om die vragen te beantwoorden, is het allereerst raadzaam te onderzoeken wat men onder een koopcontract verstaat in enerzijds Nederland en anderzijds Italië.
In Nederland sluit je een koopcontract af. Daarna worden de afspraken van het koopcontract vastgelegd in een leveringsakte verleden – zoals dat in juridische termen heet – door de notaris. In het Nederlands noem je het koopcontract ook wel voorlopig koopcontract of koopovereenkomst en dit kan verwarrend zijn.
In Italië gaat het ongeveer hetzelfde. De afspraken worden eerst vastgelegd in een contratto preliminare en daarna wordt een definitieve overeenkomst in de vorm van een atto di compravendita getekend. De atto di compravendita is de notariële akte en wordt verleden voor de notaris. Een koopcontract is dus in het Italiaans een contratto preliminare of een compromesso. Dit is nog geen leveringsakte maar wel een koopovereenkomst!
De overeenkomst (van koop en verkoop) oftewel het koopcontract, zoals het vaak genoemd wordt in de leveringsaktes, heet dus in het Italiaans ‘contratto preliminare di compravendita’ en niet ‘contratto di compravendita’. Om zo’n vertaling te kiezen die beduidend anders is dan wat in het woordenboek staat, is specialistische en context-gerelateerde kennis nodig.
Enkele tips voor de vertalers
Hieronder de stappen om een goede vertaling te zoeken van een juridisch begrip:
Zoekt u een vertaler die uw leveringsakte of hypotheekakte naar of uit het Italiaans kan vertalen? Neem contact op met een van de juridisch vertalers van het NVI!
Over de auteur