De Martinus Nijhoffprijs is in 1955 ingesteld door het Prins Bernard
Cultuurfonds ter nagedachtenis van de dichter en vertaler Martinus
Nijhoff. De prijs is bestemd voor vertalingen van werken “die zich door
hun letterkundige waarde onderscheiden”. Hij wordt jaarlijks uitgereikt,
in lustrumjaren in tweevoud, voor vertalingen in en uit het Nederlands.
De prijs bedraagt 35.000 euro.
De jury van de Nijhoffprijs bestaat uit ervaren vertalers. Veel
prijswinnaars zijn later tot de jury toegetreden (en kwamen dan
uiteraard niet meer voor bekroning in aanmerking). Bij de samenstelling
van de jury, die uit zes à zeven leden bestaat, wordt gestreefd naar
verscheidenheid in taalkundige competenties, zodat er voor zo veel
mogelijk talen deskundigheid aanwezig is. Waar nodig wordt er een
beroep gedaan op externe adviseurs.
In de afgelopen 65 jaar zijn er een kleine honderd prijzen uitgereikt,
veruit de meeste voor vertalingen uit de moderne Europese talen.
De volgende vertalers wonnen de prijs voor hun vertaling in of uit het
Italiaans:
Daarnaast zijn vertalingen bekroond uit de klassieke literatuur (Grieks
en Latijn) en uit het Chinees en Japans.
Het vertalen van literaire werken stelt bijzondere eisen. Het gaat daarbij
niet in eerste instantie om een zo nauwkeurig mogelijke inhoudelijke
overeenstemming op woordniveau tussen bron- en doeltaal, zoals bij
voorbeeld in juridische teksten en contracten, maar vooral om het
behoud van stijl, ritme, ironie of sarcasme in de vertaling. Als dat lukt,
kan met een groot woord van een ‘herschepping’ gesproken worden.
En wie kan dat beter dan Anna Enquist, die in bijgaand filmpje een ode
aan de vertaalkunst brengt.
©Frederieke van den Hengst
Over de auteur