‘La capolista se ne va’ volgens ChatGPT
Sinds ChatGPT in november vorig jaar gratis op internet beschikbaar kwam, heeft het heel wat stof doen opwaaien. Om een idee te krijgen van wat deze zogeheten chatbot kan en of wij vertalers ons er zorgen over moeten maken, besloot ik de proef op de som te nemen. Eens kijken of het programma dat werkt op basis van kunstmatige intelligentie in staat zou zijn een artikel te produceren over La capolista se ne va: het spreekkoor dat de Napoli-tifosi introduceerden toen hun club in de eerste seizoenshelft een enorme voorsprong nam op de traditionele grootmachten van het Italiaanse voetbal. Het betekent zoiets als ‘De koploper gaat ervandoor’ (‘ontsnapt’ in wielertermen) en ik was benieuwd of de bot hier een zinnige vertaling voor zou geven.
Meer lezen
ANWB vliegt uit de bocht: “Siamo sfortunati”
Na twee coronazomers lonkt Italië weer als vakantiebestemming. Niet in de laatste plaats omdat het bereikbaar is met de auto, want met de chaos op veel vliegvelden durven velen het niet aan een dure vliegvakantie te boeken. Eén plus één is twee zullen ze bij de ANWB hebben gedacht: Nederlanders met de auto in het buitenland, die hebben pechhulp nodig. Daar zijn we toch ooit groot mee geworden?
Meer lezen
Strips vertalen: vertaalacrobatiek op olympisch niveau
Het zal niet bij iedereen bekend zijn, maar Italië kent een tamelijk prominente stripindustrie. Naast bekende titels die ook in Nederland op grote schaal worden gelezen, komen ook een aantal door liefhebbers gewaardeerde volwassenenstrips uit de Italiaanse stripstudio’s. Anders dan in Italië, maar ook in landen als België en Frankrijk, worden stripverhalen in Nederland echter nog steeds vaak gezien als minderwaardige lectuur.
Meer lezenDe Chief Translation Officer: een must voor elke internationale organisatie
Overgewaaid vanuit corporate Amerika is ook in Nederland de Chief Happiness Officer in opmars. Als ‘baas van het werkgeluk’ heeft deze CHO de taak toe te zien op het geestelijk welzijn van medewerkers. Het achterliggende idee is dat gelukkige medewerkers beter presteren.
Meer lezenEen auto kopen in Italië
Wie op zoek is naar een fraaie Italiaanse klassieke auto, hoeft daarvoor echt de grens niet over. Maar als u op Marktplaats of bij een van de vele gespecialiseerde bedrijven in Nederland niet vindt wat u zoekt, lonken natuurlijk de Italiaanse websites. Want wie weet vindt u daar nog die volkomen roestvrije droomauto.
Meer lezenDe heilige graal van de vindbaarheid
Vertalen van websites, traduzioni di siti web, vertalen Italiaans, tradurre olandese, technische vertalingen, traduzioni tecniche. Bent u daar nog? Gelukkig, want anders zou deze blogpost zijn doel ernstig voorbijschieten. Terwijl het toch zo’n goed begin was op weg naar een technisch perfecte webtekst.
Meer lezenEen U-bocht naar de juiste vertaling
De juiste vertaling. Het lijkt soms zo makkelijk. Maar soms ben je zomaar een halfuurtje zoet met het zoeken van de juiste vertaling van één, ogenschijnlijk onnozel, woordje. Zo stuitte ik laatst in een interview met een Italiaanse Jeep-verkoper uit Dubai op een opsomming van alles wat volgens hem onmisbaar was voor een tocht door de woestijn: “… utensili, corde, grilli, compressore e radio CB.” Meer lezen
M.C. Escher en de kunst van het vertalen
“MC Escher, il più poliedrico e versatile degli artisti olandesi, innamorato dell’Italia, avrebbe gradito lo scenario di questo week end.”
“M. C. Escher, de meest polyedrische en veelzijdige van de Nederlandse kunstenaars, verliefd op Italië, zou het decor van dit weekend hebben weten te waarderen.”
Het begin van een artikel over een kunstexpositie in Cortina d’Ampezzo? Nee, de openingszin van het raceverslag over de vierde ronde van het WK Superbike op Assen. Maar dan uit de pen van een Italiaan. En omdat grafisch kunstenaar Escher nu eenmaal tamelijk populair is in Italië, misschien nog wel meer dan in Nederland, kan het dus zomaar gebeuren dat een Italiaanse motorsportjournalist zijn verslag over een weekendje Assen begint met “MC Escher … “. Meer lezen
Vada a bordo, cazzo!
“Vada a bordo, cazzo!”
Deze woorden werden briesend uitgesproken door kustwachtofficier Gregorio De Falco in de nacht van 13 op 14 januari 2012, toen het cruiseschip Costa Concordia op de klippen was gelopen voor de kust bij het eiland Isola del Giglio. De Falco’s woede-uitval was gericht tegen de kapitein van de Costa Concordia, Francesco Schettino, die het kapseizende schip rond 23.30 uur had verlaten terwijl de reddingsoperatie nog in volle gang was. Het is een mooi verhaal, dat het goed doet in de media over de hele wereld: de held De Falco die de lafaard Schettino opdraagt terug aan boord te gaan om leiding te geven aan de redding van de achtergebleven passagiers. En telkens wanneer de ramp met de Costa Concordia weer in het nieuws is, duiken die vier inmiddels wereldberoemde woorden weer op: “Vada a bordo, cazzo!“
Meer lezen
Workshop ‘Durf jij het nieuwe SNEVT aan?’
‘Durf jij het nieuwe SNEVT aan?’
Het NVI biedt regelmatig workshops aan die PE-punten waard zijn. Dus schoven op zaterdag 8 maart een aantal leden aan tafel om onder leiding van twee docenten van het ITV (Hogeschool voor Tolken en Vertalen) een nieuw onderdeel van het afsluitende examen van het SNEVT (Stichting Nationale Examens Vertalen en Tolk), namelijk een praktijkvertaling van de tekst over de arthouse-film Italy – Love it or leave it, te bespreken.
Meer lezen