De ambachtelijk vertaler
De vertaler is als de warme bakker
Laatst wilden mijn kinderen op zondagochtend een cake bakken voor bij de koffie. Ik had cakemeel van een welbekend merk in huis, verse eieren, melk en vloeibare boter. De bereidingswijze stond uitgebreid op de verpakking, dus een kind kan de was doen, dacht ik. Vol goede moed gingen de kinderen aan de slag.
Het cakemeel bleek al aangebroken. Er was nog ongeveer een half pak over, waardoor alle ingrediënten door twee gedeeld moesten worden. Een goede rekenoefening voor ze, dacht ik.
‘Mama, hier staat “de harde boter zacht en romig mixen”. Hoe moet dat met vloeibare boter?’
‘Dat hoeft niet met vloeibare, lieverd,’ antwoordde ik, ‘die is al zacht.’ Op de boterfles stond dat je er ook mee kon bakken, dus dat zou wel goed komen, dacht ik.
‘Er moet ook suiker in. Waar is de suiker?’
Oh jee, suiker?! Gelukkig stond er achter in de keukenla een restje bruine basterdsuiker dat net genoeg was. Dat is toch ook zoet, dacht ik.
‘Hier staat “drie eieren”, hoeveel is dat door twee?’
‘Doe maar twee eieren, dan wordt hij extra luchtig!’
Na een paar minuten mixen hadden ze een prachtig beslag dat in een leuke vorm de oven in kon, en een uurtje later hadden we een heerlijk geurende cake.
Helaas, het ding was gortdroog en smaakte nergens naar. Maar met een flinke dot slagroom en een lading hagelslag ging hij er uiteindelijk toch wel in.
Een cake bakken van een half pak zonder de inhoud exact na te wegen, is heel lastig. Hoeveel moet je dan precies van de rest hebben? Iets te veel of iets te weinig maakt een groot verschil. Net als de verkeerde boter en net een andere suiker. We hadden beter een cake bij de bakker kunnen halen: misschien wel iets duurder, maar zeker lekkerder.
Dan hadden uw kinderen minder plezier gehad, zult u zeggen. Gelijk hebt u. En in het geval van een cake bakken is dat een prima argument om zelf aan de slag te gaan.
Voor een vertaling geldt dat niet.
Want wat, als u in de juridische vertaling van een koopaktevan een huis spreekt over ‘de tuin’ in plaats van over ‘de grond’? Of wanneer u in een rouwtekst schrijft dat de aanwezigen zijn uitgenodigd voor een ‘pranzo’ (een uitgebreide warme maaltijd) waar u koffietafel bedoelt? Of als u in een bijsluiter medische termenverhaspelt? Met een woordenboek of vertaalprogramma zijn dit soort fouten eerder regel dan uitzondering.
Een talenstudent, tweetalige collega of buurman die lang in het buitenland heeft gewoond, zal uw probleem niet kunnen oplossen. Zij zijn niet genoeg getraind om complexe teksten in vaktaal te doorgronden. Wilt u een professionele vertaling? Schakelt u dan een vertaalprofessional in.
Professioneel vertalen is een ambacht en de vertaler is net als de warme bakker een specialist.
Bij het NVI vindt u voor specialistische teksten een vertaler met alle kennis in huis van het vakjargon, en die exact de juiste toon weet te raken.
© Dorette Zwaans | Textalia. Voor het vertalen van teksten en boeken en voor copywriting.
Over de auteur