Veel van de documenten die ik ter vertaling ontvang, zijn van juridische aard. Ze lopen uiteen van dagvaardingen en internationale rechtshulpverzoeken tot uittreksels uit het Handelsregister van de Kamer van Koophandel. Behoorlijk gevarieerd, dus, en als juridisch vertaler moet je dan ook beschikken over een aardige dosis vakkennis en de juiste terminologie paraat hebben. Je moet er toch niet aan denken dat er iets misgaat in een gerechtelijke procedure vanwege een vertaalfout! Bovendien gaat het in veruit de meeste gevallen om officiële documenten die beëdigd vertaald moeten worden door een vertaler die in het Register beëdigde tolken en vertalers (Rbtv) staat.
Veel vertalers die gespecialiseerd zijn in juridische vertalingen hebben zelf een juridische achtergrond. Zij hebben een bachelor- of masterdiploma rechten en beschikken dus over gedegen kennis van het vak en de terminologie. Maar bij juridisch vertalen komt meer kijken: wanneer het gaat om (internationale) rechtszaken heb je te maken met twee verschillende rechtssystemen. Het is belangrijk om als vertaler op de hoogte te zijn van de verschillen tussen de rechtsspraak in beide landen, en daarvoor de juiste terminologie te hanteren. Letterlijk vertalen is vaak niet mogelijk, je moet als vertaler op zoek naar het juiste equivalent in het rechtssysteem van de doeltaal. Een voorbeeld: het typisch Nederlandse juridische concept ‘gijzeling’ (gevangenschap wegens bijvoorbeeld schulden) kun je niet vertalen met presa in ostaggio, dat weliswaar ook gijzeling betekent, maar toch alleen wanneer het gaat om vrijheidsberoving als onderpand. De juiste vertaling zou dan arresto zijn, een vrije vertaling aangezien het concept gijzeling als zodanig niet voorkomt in het Italiaanse rechtsstelsel.
Aangezien ik zelf geen juridische achtergrond heb, maar inmiddels wel veel ervaring met het vertalen van documenten van juridische aard, vond ik het belangrijk om me verder te verdiepen in het onderwerp. ITV Hogeschool bood de oplossing: een minor Juridisch Vertalen Italiaans. De docente, Raffaela Amato, is een Italiaanse die rechten studeerde in Italië en daar lid is van de Orde van Advocaten, maar inmiddels al jaren in Nederland werkzaam is als juridisch intermediair. Zij kent beide rechtssystemen van binnen en van buiten. Tijdens de cursus vertaalden we juridische teksten, waarbij ze ons hielp de juiste vaktermen te vinden met behulp van een aantal zeer nuttige bronnen. We hebben ons beziggehouden met allerlei documenten: een diploma, een KvK-document, een overeenkomst van lening e.d. Daarnaast heeft ze ons veel geleerd over de (verschillen tussen) beide rechtssystemen en gaf ze ons een zeer praktisch glossarium dat we als leidraad kunnen gebruiken.
Het is dus belangrijk om voor een juridische tekst een vertaler te vinden met kennis van zaken. Neem voor juridische vertalingen daarom contact op met een beëdigd vertaler van het NVI die gespecialiseerd is in juridische teksten.
Over de auteur