Elk jaar vinden in december de Literaire Vertaaldagen plaats. Dit evenement wil literair vertalers – mensen die hun werk over het algemeen in afzondering verrichten – met elkaar in contact brengen en door middel van lezingen en workshops op de hoogte brengen van de status quo en nieuwe ontwikkelingen in hun vak. Elk jaar zijn er meerdere leden van ons netwerk aanwezig en dat was afgelopen editie niet anders.
Het thema van de editie van 2023 was: “The Times They Are a-Changin” – Nieuwe uitdagingen en kansen voor vertalers en uitgevers van vertaalde literatuur in een veranderende boekenmarkt. De boekenmarkt is volop in beweging en stelt vertalers en uitgevers van vertaalde literatuur voor nieuwe uitdagingen, maar biedt ook nieuwe kansen. Tijdens het symposium op vrijdag 8 december werd er in een vijftal lezingen gesproken over verschillende onderwerpen.
Maarten Liebregts, literair vertaler Japans, en Tia Nutters, die vertaalonderzoek doet, spraken over de taalkundige overwegingen die in een vertaling spelen wat betreft gender en genderdiversiteit.
Letterkundige Yra van Dijk hield een enigszins pessimistisch betoog over de ontlezing en het gebrek aan interesse in literatuur binnen het Nederlandse onderwijs.
Daarna kwamen een aantal jonge lezers aan het woord. Met de Schwob Young Community promoten ze via moderne kanalen als Instagram boeken en lezen in het algemeen: #bookstagram.
Vertaler Martin de Haan en docent-onderzoeker Gys-Walt van Egdom richtten zich op AI en ChatGPT. Vertaalsoftware, kunstmatige intelligentie en ChatGPT hebben nu al invloed op het werk van de vertaler. Dat wordt in de toekomst waarschijnlijk nog meer. In negatieve zin, omdat de komst van deze hulpmiddelen het belang van vertalers wellicht inperkt, maar misschien ook in positieve zin, omdat vertalers met deze technologie ook hun voordeel kunnen doen.
Maria Postema sloot de reeks lezingen af met een flitsend en gelukkig wat optimistischer betoog over het leespubliek van de toekomst en hoe je jongeren kunt helpen bij het ontdekken van de wondere wereld van de literatuur.
Op zaterdag 9 december werden verschillende workshops aangeboden die binnen het thema pasten. Een aantal leden van het NVI deden mee aan de workshop van Lidewij Paris ‘Haal meer uit je vertaalpraktijk’. Daarin werd voornamelijk gesproken over wat je als (boek)vertaler kunt doen om meer in de spotlight te komen, bijvoorbeeld door het organiseren en modereren van leesclubs, hoe je een leesverslag schrijft en een boek kunt pitchen bij een uitgeverij.
Andere NVI-leden volgden de workshop ‘Schrijven over vertalen’ van Eva Wissenburg; daarbij gingen vertalers met elkaar in gesprek over het belang van aandacht voor het vak door erover te schrijven en de verschillende manieren waarop dat kan. Collega Miriam schreef er een blog over.
Al met al weer een geslaagde editie van de Vertaaldagen, waarin contact met collega’s en samen sparren over ons mooie vak centraal stond.
Op zoek naar een literair vertaler Italiaans? Een aantal leden van het NVI vertalen de mooiste Italiaanse boeken naar het Nederlands.
Over de auteur